مروری بر نظریه نهادینگی وتئوری جذب عوامل تهدید کننده و بقا سازمان سلزنیک
یوسف محمد صفت رودسری [1]
مقدمه
در این گفتار در مورد الگوی سازمانهای طبیعی باز با تاکید بر الگوی تئوری جذب عوامل تهدید کننده و بقای سازمان اقای فلیپ سلزنیک می پردازیم و سعی بر آن است که به طور مختصر به بررسی سازمان دره تنسی که نوعی دخالت دادن نیرو های مخالف در رهبری سازمان است پرداخته شود در انتها نیز به بحث ضرورت انتخاب ایدولوژی در سازمان زنده توجه میگردد لازم به ذکر است که این دید گاه ها ما را به تئوری نهادینگی سلزنیک میرساند
کلمات کلیدی : نهادینگی ،تئوری جذب عوامل تهدید کننده و بقاء سازمان ، سلزنیک، سازمان عمران دره تنسی
آشنایی با فلیپپ سلزنیک :
فیلیپ سلزنیک (1919)در سال 1947از دانشگاه کلمبیا دکترای حقوق اخذ کرد و پس ازآن در دانشگاههای مینه سوتا و یوسی ال ای به کار پرداخت و در سال 1952به دانشگاه برکلی و دانشکده جامعه شناسی پیوست . در آنجا مرکز مطالعات قانون و جامعه را سازماندهی کرد و کمیته حقوق و سیاست اجتماعی را دایر نمود او یک نویسنده برجسته در تئوری سازمان و دارای کتابهایی نظیر ثروت عمومی اخلاقی ،سلاح سازمانی ،جامعه در تحول ،اداره عمران دره تنسی و خرده پا ها و رهبری در اداره امور بوده است . می توان دیدگاههای اورا بعد از دیدگاه بروکراسی منسجم ترین نظریه نیمه اول قرن بیستم نامید .سلزنیک در 12 جون سال 2010 در گذشت .
الگوی سازمان طبیعی در سیستم باز
سازمان یک ساختار اجتماعی و انعطاف پذیر است یک ابزار برای تجهیز نیروهای افراد و دارای یک هویت که میتواند افراد را تحت چتر و مورد تاثیر آن قرار داد.سلزنیک معتقد است که سازمان برای ماندگاری باید به نهاد تبدیل شود .
تفاوت نهاد وسازمان از دید سلزنیک
نیاز های سازمان به عنوان یک موجود زنده
در صورتی که بتوان به سازمان به عنوان یک موجود دارای حیات نگاه کرد بنابراین این موجود زنده نیاز هایی به شرح زیل پیدا خواهد نمود :
v امنیت سازمان در محیط اجتماعی
v حفظ ثبات خطوط اختیارات و قدرت
v زاویه دید همسو برای نیرو های مشارکت کننده در سازمان در مورد اهداف و مقصد سازمان
v بهره مندی از مشارکت و حمایت مستمر فعال اعضا
v حفظ روابط غیررسمی در درون سازمان
سازمان عمران دره تنسی
دره تنسی در مسیر رود می سی سی پی
دارای کارخانه های نظامی
رکود اقتصادی
هدف اداره عمران دره تنسی
راهبرد های اداره عمران دره تنسی از دید گاه سلزنیک
جذب نظام مند و جذب غیر نظام مند
ü بنای اداره عمران دره تنسی بر این نکته بود که مشارکت خرده پا ها( عموما کشاورزان مستاجر و فقیر ) را با شرکت دادن آنها در کمیته های اضطرار به خود جذب نماید که سلزنیک آن را جذب نظام مند می نامد
ü وجود زمینداران سفید پوست ثروتمند منطقه جنوب که قدرت های سیاسی ایالتی خود بودند و با ایجاد سد ها مخالفت می کردند سبب شد که برای به اجرا در آورد سیاستهایی از قبیل تولید برق ابی مستلزم جذب نمایندگان این گروهها در هیئت تصمیم گیران اداره شد(جذب غیر نظام مند) این امر مانع ایجاد فشار توسط زمینداران بر نمایندگان سنا و به طبع آن شکست اهداف اداره گردید .
نتیجه گیری سلزنیک
از دو طریق افراد در سازمان مشارکت داده میشوند :
در واقع اداره عمران تنسی تبدیل به نهادی شده بود که افراد جامعه آن را برای خود می دانستند هر چند که از اهداف «طرح نو» دور شده است .
نتایج تئوری جذب عوامل تهدید کننده و بقای سازمان
نقدی بر تئوری جذب عوامل تهدید کننده و بقای سازمان
نتایج منفی تئوری جذب عوامل تهدید کننده و بقای سازمان
ü فساد و ارتشا
ü مغفول ماندن از حقوق مصرف کننده
ü حمایت از ترویج نا عادلانه امکانات
ü ترویج باج خواهی و باج دهی در جامعه
ü گسترش فرهنگ تضاد و توزیع نا عادلانه ثروت
ü رشد فزاینده ریا و دوگانگی رفتاری
ü سوء استفاده از قدرت
جهان بینی
سازمان همانند انسان به عنوان یک موجود زنده در جستجوی ثبات است برای ایجاد ثبات بایستی برای خود یک ایدئولوژی داشته باشد .که سبب می گردد :
معما
گروههای داخل سازمان ایدئولوژی های مختلفی دارند اگر رهبر بخواهد تعارض راازمیان بردارد ناچار میشود آنها را در رهبری مشارکت دهد ولی اگر مشارکت را تقویت کند ممکن است موضع رهبری به مخاطره بیفتد .
جمع بندی
سلزنیک بعنوان یک جامعه شناس نهادگرا وقتی از تطابق سیستم و محیط صحبت می کند محور اصلی و کانون توجه خود را به ارزشهای محیطی قرار می دهد و همین تطابق با ارزشهای اجتماعی محیط است که به یک سیستم ثبات می بخشد.
[1] [1] -کارشناس ارشد مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت (Y.mohammadsefat@gmail.com)
