جهان بیمه

انتخاب روش مناسب انتقال فناوری در موفقیت فرآیند انتقال تأثیر بسزایی دارد. لازم به ذکر است گاهی انتقال کامل یک فناوری نیازمند استفاده از ترکیب چند روش مختلف می باشد. برداشت نادرست و ‎‏محدود از این انتقال می تواند به شکست فرآیند منجر شده و در عمل، بجز انتقال تعدادی ماشین‌آلات بیجان یا تعدادی کاتالوگ و نقشه و دستورالعمل غیرقابل استفاده، چیزی عاید نشود. بر این اساس، عمده ترین روش های انتقال فناوری عبارتند از:
 
خرید حق امتیاز (Licensing ): در این روش متقاضی فناوری، تمام یا بخشی از حقوق فناوری را که متعلق به سازمان دیگری است (عرضه‌کننده فناوری) در قبال پرداخت مبلغ یا ارائه خدمات دریافت می کند. در این روش، متقاضی، علاوه بر تسلط بر فناوری مورد نظر، با استفاده از اعتبار و نام شرکت مالک فناوری (عرضه‌کننده) به عرضه محصول/ خدمت در بازار اقدام می‌نماید.
 
فرانچیز (Franchise): یک نوع خاص از خرید حق امتیاز است که در آن تقاضاکننده فناوری از جانب عرضه‌کننده و مالک فناوری مورد حمایت و پشتیبانی مداوم قرار می گیرد. به عنوان مثال میتوان از تأمین مواد اولیه، تأمین بازار یا آموزش پرسنل یاد کرد.
 
همکاری مشترک Joint Venture)): در این روش دو یا چند سازمان توان، دانش و منابع خود را برای توسعه یک فناوری خاص به اشتراک می گذارند که در آن یک شرکت سوم که معمولا عمر محدودی دارد، ایجاد می شود و طرفین همکاری، در سود و زیان آن شریک خواهند بود. معمولا در پروژههای بزرگ که هزینه ها و ریسک سرمایه گذاری بالا می باشد، استفاده از همکاری مشترک اهمیت زیادی پیدا می کند.
 
همکاری استراتژیک(Alliance): در این روش دو شرکت توانایی خود را جهت رسیدن به فناوری جدید به اشتراک می‌گذارند. ‏این روش تشابه زیادی با روش همکاری مشترک دارد، با این تفاوت که در این روش سهامی بین طرفین وجود نداشته و مدت همکاری در روش‌های همکاری استراتژیک کوتاه مدت می باشد.
 
استخدام و تبادل نیروی انسانی (Human Exchange & Hiring): در این روش متقاضی فناوری، متخصصانی را تحت شرایط خاصی استخدام نموده و یا از خدمات متخصصان دیگر شرکت ها به عنوان مأمور استفاده می نماید.
 
آموزش و تحصیلTraining & Education)): این روش به دو بخش آموزش و تحصیل تقسیم می گردد. در تحصیل: کارکنان متقاضی، تحت نظارت عرضه‌کننده فناوری در مقاطع مختلف جهت تحصیل در داخل یا خارج کشور اعزام شده و مدارک معتبر علمی دریافت می نمایند. در ‏ آموزش، متقاضی فناوری دورههای کاربردی کوتاه و بلندمدت مورد نیاز را در شرکت عرضه‌کننده و یا تحت نظارت آن برگزار می کند.
 
مهندسی معکوسReverse Engineering)): در این روش متقاضی با شبیه سازی، شکستن کدها و پی بردن به رموز فناوری و دوباره سازی محصولات به فناوری دست می یابد. این روش تحت عناوین دیگری نیز چون تقلید و کپی سازی از محصول‏ معرفی شده است. هنگامی که دسترسی به فناوری سخت و محال باشد و یا هزینه های انتقال بالا و هزینه های حقوقی پائین باشد، از این روش می توان استفاد نمود.
 
برونسپاری و نظارت از طرف کارفرما( Outsourcing): در این روش بعضی از فعالیتها به خارج از شرکت انتقال داده می شود. در جریان این انتقال و تحویل گرفتن محصولات ساخته شده توسط پیمانکار که معمولا با کنترل آن محصولات و یا حتی کنترل فرآیند ساخت آن محصولات از جانب کارفرما همراه است، انتقال فناوری یا دانش فنی ساخت نیز اتفاق می افتد.
 
‏قراردادهای کلید در دست(Turn key): دراین روش متقاضی، فناوری را در قالب یک پروژه کامل از عرضه‌کننده فناوری دریافت می نماید که مراحل طراحی، نصب و راه اندازی و بهره برداری اولیه توسط عرضه‌کننده فناوری مدیریت و اجرا می شود. در موارد خاصی، آموزش و پشتیبانی پس از راه اندازی نیز جزء قرارداد می باشد.

منبع:واحد ارتباط با صنعت و بازاریابی، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری