تجارت الکترونیک نامی عمومی برای گستره ای از نرم افزارها و سیستم ها است که خدماتی نظیر جستجوی اطلاعات، مدیریت تبادلات، بررسی وضعیت اعتبار، اعطای اعتبار، پرداخت به صورت Online، گزارش گیری و مدیریت حساب ها را در اینترنت به عهده می گیرند.
تجارت الکترونیک انجام کلیه فعالیت های تجاری با استفاده از شبکه های ارتباطی کامپیوتری به ویژه اینترنت است.
تجارت الکترونیک به نوعی، تجارت بدون کاغذ است.
به وسیله تجارت الکترونیک تبادل اطلاعات خرید و فروش و اطلاعات لازم برای حمل و نقل کالاها، با زحمت کمتر و مبادلات بانکی با شتاب بیشتر انجام خواهد شد.
با استفاده از این ابزار شرکت ها سریع تر و ساده تر با یکدیگر ارتباط بر قرار می کنند.
هدف از بکارگیری تجارت الکترونیک ارائه روشی جدید در انجام امور بازرگانی می باشد.
تجارت الکترونیک روش دیگری برای تبادلات الکترونیکی اطلاعات و انجام مبادلات تجاری است که یک پل الکترونیکی بین مراکز تجاری ایجاد کرده است.
Business to Business فروشنده با فروشنده B2B
اولین روش خرید و فروش معاملات الکترونیکی است و هنوز هم طبق آخرین آمار بیشترین عایدی را کسب می کند.
در B2B تجار نه تنها مجبورند مشتریان خود را بشناسند، بلکه باید واسطه ها را نیز شناسایی کنند.
در این مدل همه شرکاء و خدمات مرتبط با تجارت بین المللی از قبیل: تأمین کنندگان، خریداران، فرستندگان دریایی کالا، لجستیک ( پشتیبانی )، خدمات، بازرسی، اخبار بازاریابی و کاربریهای نرم افزار را که موجب سهول در امور تولید، خرید و فروش می گردند در یک محل گرد هم می آیند.
B2B در جایی استفاده می گردد که بخواهیم خرید و فروش عمده را به کمک تجارت الکترونیکی انجام و خارج از حیطه خرده فروشان عمل نمائیم.
شرکت Cisco یکی از اولین شرکت های بزرگی بود که در جولای 1996 سایت تجارت الکترونیکی خود را راه اندازی کرد.
Forrester Research که به تجزیه و تحلیل فعل و انفعالات در بخش فن آوری مشغول است در 1999 تخمین زد که حجم مبادلات B2B تا سال 2004 در ایالات متحده به یک تریلیون دلار و در سال بعد از آن به 7/2 تریلیون دلار برسد.
به صورت طبیعی در B2B فروش مستقیم منبع اصلی درآمد به حساب می آید، مانند وقتی که یک فروشنده محصول خود را به یک فروشنده دیگر مستقیماً می فروشد.
در این نظام جدید اقتصاد جهانی، مشکلاتی نیز وجود دارد:
1) رو در رو نبودن مشتری و فروشنده باعث می شود تا معامله به صورت مجازی صورت گیرد.
2) این مشتریان برای دریافت اطلاعات بیشتر باید با تلفن به مرکز اصلی وصل شوند، اما هیچ تضمینی برای اینکه کسی آن سوی خط باشد وجود ندارد.
Business to Consumer فروشنده با مصرف کننده B2C
بیشترین سهم در انجام تجارت الکترونیکی از نوع B2C را خرده فروشی تشکیل می دهد.
B2C از حدود 5سال پیش با راه اندازی سایت هایی چون amazon و cdnow آغاز شد.
Jeff Bezor مؤسس شرکت amazon، سایت خود را فقط برای فروش کتاب از طریق اینترنت راه اندازی کرد و این ایده ساده مقدمه ای بود برای یک تحول جهانی.
در تجارت الکترونیکی B2C در یک طرف معامله، تولید کننده ( فروشنده ) محصول و در طرف دیگر، خریدار ( مصرف کننده نهایی ) قرار دارد.
باید به مشتری سرویس هایی ارائه گردد که در مدل سنتی به آنها خو گرفته است و شرایط مشابه را بوجود آورد.
شکل دیگر تجربیات online مشتری این است که رابطه تصویری با مشتری به درستی انتخاب گردد.
هم اکنون این روش در کشور ما در سازمان هایی مانند شهروند موجود است.
حتی میان کاربران حرفه ای اینترنت در ایران استفاده از این خدمات کمتر مرسوم است.
Consumer to Consumer مصرف کننده با مصرف کننده C2C
در این مدل تجارت الکترونیکی، مزایده ها و مناقصه های کالا از طریق اینترنت انجام می گیرد.
مدل C2C شبیه به نیازمندیهای طبقه بندی شده یک روزنامه و یا شبیه به یک دکه در بازار دست دوم یا سمساری است.
ایده اصلی این مدل این است که مصرف کنندگان با یکدیگر بدون واسطه به خرید و فروش بپردازند.
Ebay غول حراجی online بزرگ ترین نمونه اولیه مدل C2C می باشد.
سایت های اینترنتی دیگر نظیر Autobytel و Carsmart نمونه هایی از مدل C2C می باشند.
به دلیل ناچیز بودن هزینه تبلیغات در اینترنت استفاده از مدل C2C توسط کاربران اینترنتی جهت فروش کالاهای مورد نظر خود مورد توجه قرار گرفته است.
Consumer to Business مصرف کننده با فروشنده C2B
بسیاری از خریداران دریافته اند که شیوه انتخاب محصول بسیار گسترده و ممکن است آنان را غوطه ور سازد.
جهت راحت تر نمودن امر خرید، نیاز به روشهای جدید خرید و فروش اینترنتی online است که در آژانس های online مانند واسطه هایی بین مصرف کننده ها و فروشنده ها تلاش می کنند خریداران را به بهترین وجهی در خریدشان کمک کنند، اساس کار آنها مبتنی بر مدل C2B می باشد.
برای اینکه مدل این آژانس های فروش به سوددهی منتهی شود بایستی از یک استراتژی فروش استفاده نمایند. مانند Priceline که خود را با این استراتژی تطبیق داده است.
peer to Peer نقطه به نقطه P2P
مدل تجارت الکترونیکی P2P برای تسویه حساب کردن شرکت کنندگان در حراج با فروشنده است که مشهورترین آنها سرویسی است به نام Paypal.
تجارت P2P در چهارچوبی کار می کند که افراد بتوانند مستقیماً با هم پول رد و بدل کنند و در حالیکه سهم اصلی داد و ستد پولی را نقل و انتقالات رو در رو بعهده دارد، فن آوری تلفن های همراه تعداد افراد بیشتری را در داد و ستد غیر حضوری سهیم می کند.
با استفاده از سخت افزار Mondex که زیر مجموعه Mastercard می باشد، کاربران قادرند نقل و انتقالات الکترونیکی پولی خود را انجام دهند و پول خود را از یک کارت اعتباری به کارت اعتباری دیگر منتقل نمایند.
نحوه استفاده از تلفن همراه بدین صورت است که به جای فن آوری GSM، فن آوری دیگری تحت عنوان پروتکل بکارگیری نرم افزار کاربردی از طریق تجهیزات بی سیم ( Wireless Application Protocol ) که به اختصار WAP نامیده می شود، جایگزین می گردد.
در این شیوه جدید، هر تلفن همراه از طریق مرکز تلفن با یک کامپیوتر سرویسگر مرتبط می شود و می تواند نرم افزار مورد نیاز کاربر خود را بر روی کامپیوتر مذکور فعال نماید.
Business to Administration فروشنده با اداره B2A
این نوع تجارت الکترونیکی شامل تمامی مبادلات تجاری مالی بین شرکت ها و سازمان های دولتی است.
تأمین نیازهای دولت توسط شرکت ها و پرداخت عوارض مالیات ها از جمله مواردی است که می توان در این گروه گنجاند.
تجارت B2A در حال حاضر دوران کودکی خود را طی می کند ولی در آینده ای نزدیک زمانی که دولت ها به ارتقاء ارتباطات خود تمایل و توجه نشان دهند، به سرعت رشد خواهد نمود.
Consumer to Administration مصرف کننده با اداره مصرف کننده با اداره C2A
مدل تجارت الکترونیکی C2A هنوز پدیدار نشده است.
ولی به دنبال رشد انواع B2C و B2A، دولت ها احتمالاً مبادلات الکترونیکی را به حیطه هایی همچون جمع آوری کمک های مردمی، پرداخت مالیات بر درآمد و هر گونه امور تجاری دیگری که بین دولت و مردم انجام می شود، گسترش خواهند داد.
منبع : رشــــــــــــــد