بیمه انرژی
جهت استخراج نفت ، گاز ، پالایش آنها و سایر کارخانجات جانبی که در فرایند تولید نفت و گاز احداث می‌شوند بیمه نامه ای تحت عنوان انرژی در صنعت بیمه مطرح است.
خطرات ایجاد شده و خسارات بوجود آمده در صنعت نفت ، گاز و پتروشیمی چه در هنگام ساخت و چه در زمان بهره‌برداری توسط بیمه نامه انرژی بیمه می‌شوند.
با توجه به ارزش تعهد بیمه‌گر در قبال خطرات ایجاد شده و پرداخت و خسارت بوجود آمده چه در بخش ساحلی و چه در بخش فراساحلی شرکت های بیمه داخلی معمولاً نیازمند پوشش بیمه اتکایی و یا بیمه مشترک (CO- Insurance) هستند.
انواع پروژه‌های انرژی
پروژه های انرژی به دو بخش تقسیم می شوند: ساحلی و فرا ساحلی
در بیمه پروژه‌های انرژی warranty surveyor اهمیت ویژه‌ای دارد و بیمه‌گران با توجه به آن نرخ و شرایط را اعلام می کنند و بیمه‌گذاران در حین انجام کار باید warranty را رعایت نمایند. معمولاً حفاری چاه، نصب داکت، تاپ ساید (topside) ، لوله‌گذاری و تأسیسات جانبی در دریا انجام می‌گیرد و پس از استخراج از طریق لوله نفت و گاز به ساحل انتقال می‌یابند و در پالایشگاه تصفیه انجام می‌گیرد.
این پروژه‌ها در زمان بهره‌برداری نیز به صورت سالیانه تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند. پوشش حوادث طبیعی ناشی از اجرای کار در زمان نصب ، مسئولیت در مقابل اشخاص ثالث، اموال مجاور، شکست ماشین آلات ، عدم‌النفع ناشی از شکست ماشین آلات و غیره می‌باشد.
برخی عناوین بیمه‌های حوزه انرژی عبارتند از:
بیمه هواپیما
این نوع بیمه، پوششهای مورد نیاز بیمه‌گذاران را در قبال خطرات مربوط به هواپیما مانند مالکیت، اداره، تعمیر ونگهداری و یا فروش ارائه می‌دهد. در این بخش به طور مختصر اشاره‌ای به بیمه بدنه و مسئولیت نیز خواهد شد.
بیمه هواپیما نیز مانند بیمه اتومبیل در صورت بروز حادثه، هم خسارات مالی به وسیله نقلیه و هم خسارات مالی وجانی وارد به افراد ثالث را شامل می‌شود
.
هواپیما و خطرات پرواز دارای مسائل و مشکلات خاص خویش است.
حوادث فاجعه‌آمیز هواپیما معمولا با جرح و فوت انسانها و خسارات مالی وارد به اشخاص ثالث همراه است.مشکلات این نوع بیمه باتوجه به پیدایش هواپیماهای جدید با ظرفیتهای بیشتر برای حمل مسافر، بار و سوخت وپیچیدگی تکنولوژی ساخت، روبه افزایش است.
درزمان بیمه‌کردن بدنه و مسئولیت هواپیما چهاراصل کلی درنظر گرفته می‌شود:
نوع هواپیمایی که بیمه می‌شود.
خصوصیات، دانش فنی و ساعت پرواز خلبان
موقعیت جغرافیایی که هواپیما در آن مناطق تردد می‌کند.
اهدافی که هواپیما برای انجام آن به کار می‌رود.
هواپیما معمولا برای اهداف زیر به کار می‌رود:
پرواز در خطوط هواپیمایی مجاز و به منظور فعالیت تجاری.
به عنوان هواپیماهای شخصی و برای مصارف کاری و تفریحی.
کاربرد در مصارف علمی و تحقیقاتی و عکسبرداری.
کاربرد برای مصارف کشاورزی.
کاربرد برای مصارف صنعتی.
۱- پوششهای بیمه بدنه هواپیما
اگرچه خسارات رایج آتش‌سوزی، دزدی، طوفان و خسارات زمینی (تصادم درغیر مواقع پرواز) دارای پوشش‌است، اما بیمه بدنه هواپیما به صورت تمام خطر است و به سه شکل زیر ارائه می‌شود :
الف- بیمه تمام خطر در زمانی که هواپیما در حرکت نیست
کلیه خسارات و فقدان فیزیکی هواپیما در زمانی که در فرودگاه (زمین) قرار دارد و از نیروی محرکه خود برای‌حرکت و جابجایی استفاده نمی‌کند، تحت این نوع بیمه پوشش می‌گیرد.
ب- بیمه تمام خطر بجز مواقعی که هواپیما در پرواز است
کلیه خسارات و فقدان فیزیکی هواپیما در روی زمین حتی خسارات زمان جابجایی هواپیما (Taxiing) شامل این‌نوع پوشش بیمه‌ای می‌شود.
ج- بیمه تمام خطر، بر روی زمین و در زمان پرواز
کلیه خسارات و فقدان ناشی از حرکت، توقف و یا جابجایی هواپیما بر روی زمین و در زمان پروازتحت پوشش بیمه‌ای است.
د- مواردی که خارج از تعهد بیمه‌گر است.
استثنائات بیمه بدنه در بیمه‌نامه‌های صادره تا حدودی با یکدیگر متفاوت است ولی جنبه‌عمومی وهمگانی که در تمامی بیمه‌نامه‌ها یافت می‌شود به شرح زیر است:
- چنانچه‌هواپیمابرای‌مصارف غیرقانونی وبارضایت بیمه‌گذار به‌کار گرفته‌شود.
- هنگامی که هواپیما در خارج از محدوده جغرافیایی مندرج در بیمه‌نامه فعالیت کند.
- استفاده از هواپیما برای مصارفی بغیر از آنچه در بیمه‌نامه قید شده است.
- هدایت هواپیما توسط شخص دیگری به غیر از خلبان آن، مگر در مواردی که عمل جابجایی(Taxiing) انجام می‌شود.
- زمانی که شرایط قابلیت پرواز هواپیما و یا اعتبار گواهینامه خلبانی خلبان نقض شده ولی پروازانجام شده است.
- در شرایطی که با موافقت بیمه‌گذار، هواپیمای در حال پرواز بعضی از قوانین و مقررات هواپیمایی‌کشوری(۴) را نقض کرده باشد.
- هرگونه خسارات ناشی از کهنگی و فساد لاستیکهای هواپیما، مگر اینکه شرط مغایری برای‌پوشش آنها وجود داشته باشد.
- خسارات ناشی از تغییر و تبدیل هواپیما(۵)، جنگ، اعتصاب، شورش و بلوا.
- خسارات ناشی از عدم استفاده.
۲ - پوششهای بیمه مسئولیت هواپیما
بیمه‌مسئولیت، سه‌نوع‌پوشش را ارائه‌می‌دهد که‌حدودمسئولیت‌هریک‌ازآنهابایکدیگر متفاوت است.
الف- جرح بدنی، به استثنای مسئولیت در قبال سرنشینان هواپیما
این نوع‌بیمه، بیمه‌گذار را در قبال اقدامات و دعاوی قانونی اشخاص ثالث برای مواردی چون‌جرح‌بدنی، بیماری، امراض و مرگ ناشی از حادثه در قبال مالکیت، تعمیر و نگهداری و کاربرد هواپیما باتوجه به شرایط مندرج در بیمه‌نامه پوشش می‌دهد.
دراین نوع پوشش بیمه‌ای غرامت هر شخص در قبال فوت و یا صدمات بدنی مشخص است وحداکثر تعهد بیمه‌گر برای خسارات ناشی از هر حادثه نیز معین است.
ب- جرح بدنی سرنشینان هواپیما
این نوع پوشش، بیمه‌گذار را در قبال دعاوی و اقدامات قانونی سرنشینان هواپیما در مواردی چون‌جرح بدنی، بیماری، امراض و مرگ ناشی از حادثه هواپیما باتوجه به شرایط مندرج در بیمه‌نامه تأمین‌می‌دهد. در این نوع بیمه‌نامه غرامت هر شخص در قبال فوت و یا صدمات بدنی مشخص است وحداکثر تعهد بیمه‌گر نیز برای خسارات ناشی از هر حادثه معین شده است.
ج- بیمه مسئولیت خسارات مالی
این نوع پوشش، بیمه‌گذار را در قبال دعاوی و غرامتهای مالی ناشی از فعالیتهای مربوط به مالکیت،تعمیر و نگهداری و یا کاربرد هواپیما، تأمین می‌دهد. حدود مسئولیت بیمه‌گر برای هر حادثه معین‌است.
د- موارد خارج از تعهد بیمه‌گر(استثنائات)
استثنائات بیمه‌نامه مسئولیت هواپیما در مورد بیمه‌گران مختلف، متفاوت است، اما به طور کلی‌استثنائات به شرح زیر است :
- خسارات بدنی وارد به خود بیمه‌گذار.
- خسارات‌بدنی واردبه کارکنان‌بیمه‌گذار درطول مدت‌خدمت و اعتباربیمه‌نامه.
- خسارات مالی وارده به اشیاء و اموال بیمه‌گذار، زمانی که متعلق به وی یا در تصرف و کنترل اوباشد.
- مسئولیت‌های بیمه‌گذار برای جرح بدنی و یا خسارات مالی ناشی از تولید، ساخت و یا فروش‌هواپیما و قطعات و لوازم یدکی آن و یا ناشی از هرگونه عملیات خدماتی (سرویس)
- مسئولیت بیمه‌گذار در زمانی که هواپیما با اجازه وی، بدون توجه به گواهی قابلیت پرواز و یا نادیده‌گرفتن بعضی از قوانین هواپیمایی کشوری، اقدام به پرواز نماید. بصورت خلاصه بیمه هواپیما شامل موارد زیر است:
بیمه کشتی
مقدمه
در عصر انقلاب صنعتی و به موازات توسعه و پیشرفت صنایع تولیدی ، اهمیت و ضرورت بخش حمل و نقل به عنوان زیر ساخت توسعه صنایع بیش از پیش آشکار گردیده و با توجه به موقعیت جغرافیایی (مکان) ظهور انقلاب صنعتی، بخش حمل و نقل دریایی به عنوان زیر ساخت توسعه سایر صنایع مورد توجه بیشترقرارگرفته است که در نهایت با اختراع ماشین بخار رنسانس دیگری بر انقلاب صنعتی ظاهرشده است . بنابراین در همان ابتدای فعالیت صنعت بیمه در اروپا که در مدت کوتاهی پس از آن منجر به ظهور اتحادیه و موسسه ای به نام انستیتو بیمه گران لندن شده است سبب شده است تا با تاسیس انستیتو بیمه گران لندن ، تدوین بیمه نامه های دریایی که در آغاز مربوط به محموله های (کالاها) دریایی بوده است شروع و در تکمیل این فرایند به دلیل خطرات و خسارت هایی که به خود وسایل مورد حمل (کشتی ها ) در میسر حمل و نقل کالا ها واقع می شد انستیتو بیمه گران لندن را در دهه های پایانی قرن نوزدهم برآن داشت تا کشتی ها (بدنه و ماشین آلات ) را تحت پوشش بیمه ایی قرار داده ، اگر چه خطرات مورد تعهد دراین دوره محدود به چند خطر اصلی و یا ناشی از غرق کامل مورد بیمه بوده است اما همین مقدار که توانسته است مالکین شناورها را در هنگام بروز حوادث دریایی از خطر ورشکستگی نجات دهد و موجب امنیت و آرامش دریانوردان گردد گام مهمی برای صنایع دریایی به حساب می آمد. کم کم به موازات رشد و توسعه صنعت حمل و نقل دریایی ، به خطرات مورد تعهد شناورها که در آغاز منحصر به پوشش بیمه بدنه کشتی ها بوده ، ماشین آلات اصلی و فرعی توسعه یافته و به تعهدات و خطرات دریایی مندرج در کلوزهای بیمه شناورها مجموعه شرایط( کلوز) جزئی تری اضافه شده است. تاجائیکه خسارت های ناشی از خطای خدمه کشتی ، تعمیرکنندگان آن ، مسئولیت های ناشی از تصادم به شناورهای مقابل ،پوشش خطرات ناشی از جنگ، برخورد با تاسیسات بندری و اسکله و مسئولیت سازندگان شناورها که خطرات مربوطه در دسته بندی های مختلف وتحت عناوین کلوزهای شماره 280، 284، 289، 300 ، 346 و...نامگذاری شده نیز اضافه شده است که البته تا کنون نیز با اصلاحات اندک بر برخی مفاد و شرایط حاکم بر کلوزهای بیمه شناورها کماکان به قوت خود باقی است. ( آخرین اصلاحات مربوط به سال 2003می باشد) .
لذا همانگونه که ملاحظه می گردد کلوزهای تدوین شده انستیتو بیمه گران لندن که به سرعت به عنوان کلوزهای استاندارد در جهان معرفی شده است مورد استقبال کاربران شناورها، مالکان و اجاره کنندگان کشتی و ذینعفان آن قرار گرفته و صنعت بیمه نیز در دنیا با توجه به خطرات مورد درخواست مالکان کشتی ها اقدام به ارائه پوششهای مورد نیاز (صرفاً بدنه و ماشین آلات کشتی ها) مالکان نموده و تا کنون نیز ادامه داشته است .
این رشته مشتمل بر 3 زیررشته می‌باشد که عبارتند از:
· بیمه مسئولیت سازندگان شناورها(Biulders Risk)
· این نوع پوشش بر اساس کلوزهای استاندارد طراحی شده مسئولیت سازندگان شناورها را تحت پوشش قرار می‌دهد و کاربرد آن برای حوضچه‌های تعمیراتی ویا کارخانجات ساخت شناورها می‌باشد.
· کشتی ها وسایلی هستند که با استفاده از وسایل ناوبری و دریانوردی قابلیت تردد در آب راه ها را داشته باشند کاربرد های اصلی کشتی ها، حمل بار (به صورت فله یا کانتینربر)، جابجایی مسافر، صیادی و نفت کش ها می باشند. در بیمه شناورها از شرایط منتشر شده در چند کلوز استاندارد بین المللی که توسط انستیتو بیمه‌گران لندن ارائه می گردند و در تمامی مؤسسات بیمه ای معتبر دنیا مورد استفاده قرار می گیرند و پوشش دهنده خسارات بدنه و ماشین آلات (کلی و یا کلی - جزیی)، مسئولیت ناشی از تصادم، هزینه های زیان همگانی، هزینه های جلوگیری از توسعه خسارت و نجات استفاده می-گردد.معمولاً بیمه گر در زمان بیمه نمودن کشتی، نرخ خود را بر اساس سال ساخت، نوع کشتی، درجه و نوع طبقه بندی آن، ظرفیت و تناژ کشتی و قوه محرکه ، پرچمی که کشتی تحت آن به ثبت رسیده است و سایر عوامل مورد نظر بیمه گر، محاسبه می نماید.
رشته بیمه‌نامه کشتی و شناور
حمل و نقل دریایی نسبت به سایر شیوه‌های حمل و نقل از قدمت بسیار بیشتری برخوردار بوده و به لحاظ حجم و مقدار کالای جابجا شده نیز دارای بیشترین سهم می‌باشد؛ به گونه‌ای که حسب آخرین آمار موجود حدود 90 درصد کالاها در تجارت بین‌المللی از طریق دریا حمل می‌گردد که این خود بیانگر اهمیت بسزایی است که بیمه‌های در میان سایر رشته‌های بیمه‌ای دارد.
این رشته مشتمل بر 3زیررشته می‌باشد که عبارتند از:
بیمه نامه سازندگان شناورها
این نوع بیمه مسئولیت سازندگان کشتی‌ها را تحت پوشش قرار می‌دهد و کاربرد آن برای حوضچه‌های تعمیراتی ویا کارخانجات ساخت شناورها می‌باشد.
بیمه نامه بدنه شناور
بیمه بدنه و ماشین‌آلات شناورها بر اساس کلوزهای طراحی شده توسط انستیتو بیمه‌گران لندن ارائه می‌گردد. کلوزهای مذکور کاملاً استاندارد بوده و در تمامی موسسات بیمه‌ای معتبر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بیمه نامه مسئولیت شناورها
علاوه بر خطراتی که بدنه و ماشین‌آلات را تهدید می‌کند صاحبان شناورها به واسطه نوع فعالیت خویش مسئول حفظ سلامت کارکنان و وسایل آنها و محمولات مورد حمل نیز می‌باشند. به منظور جلوگیری از ضرر مالکان و برای ایجاد اطمینان در سفرهای دریایی کلوپ‌هایی تاسیس شده‌اند که به کلوپهای (پی اند آی) معروف می‌باشند که در سطح جهان دارای فعالیت بسیار گسترده‌ای بوده و خساراتی را که ناشی از مسئولیت مالکان می‌باشد را پوشش می‌دهند.
بیمه کشتی
انواع بیمه نامه های قابل ارائه به مالکان کشتی : الف) بیمه نامه بدنه و ماشین آلات شناور ب) پوشش مسئولیت شناورها
الف : بیمه بدنه و ماشین آلات شناورها براساس کلوزهای طراحی شده توسط انیسیتو بیمه گران لندن ارائه می گردد.
این کلوزها کاملا" استاندارد و دارای تنوع گسترده بوده و هر کلوز مبین پوشش خاصی می باشد.
مهمترین کلوزهای قابل ارائه در بیمه های شناورها:
·کلوز 280 (زمانی ) تمام خطر:
اهم خطرات تحت پوشش این کلوز عبارتند از : 1- خطرات ناشی از حوادث دریایی و طوفان 2- آتش سوزی و انفجار 3- تفدیه یا Jettison (به دریا انداختن محصولات جهت نجات کشتی و مابقی کالاها) 4- خسارت وارده به کشتی در اثربرخورد با اسکله و تاسیسات بندری یا سکوها 5- خسارت ناشی از تخلیه ، بارگیری و یا سوخت گیری 6- خسارت ناشی از ترکیدن دیگ و یا شکست شفت 7- خسارت ناشی از خطای کاپیتان و یا خدمه و یا راهنما 8- سه چهارم خسارت ناشی از مسئولیت تصادم ( در صورت برخورد کشتی با کشتی دیگر چنانچه کشتی مورد بیمه مقصر حادثه باشد، علاوه بر خسارت وارده به کشتی مورد بیمه ، سه چهارم خسارت کشتی مقابل نیز قابل جبران می باشد) 9- زیان همگانی 10- هزینه های نجات
· کلوز 284 (زمانی ) خسارت کلی + سه چهارم مسئولیت تصادم و زیان همگانی و هزینه های نجات :
این کلوز خسارت کلی شناورها را مورد پوشش قرار می دهد بدین معنی که چنانچه کشتی به علت یکی از خطرات تحت پوشش غرق گردد و یا از بین برود خسارت قابل پرداخت می باشد ولی خسارت جزئی تحت پوشش این کلوز نمی باشد.
· کلوز289 (زمانی ) خسارت کلی + هزینه های نجات :
این کلوز نیز خسارت کلی و یا ازبین رفتن کامل کشتی را تحت پوشش قرار می دهد .
· کلوز 346 (زمانی ) تمام خطر :
این کلوز یکی از کاملترین کلوزهای موجود بوده که تمامی خسارت مشمول عنوان جزئی و کلی را تحت پوشش می دهد ویژه شناورهای صیادی است.
· کلوز 281 (خطر جنگ) :
این کلوز در خصوص خطرات ناشی از جنگ می باشد که بصورت خطرات اضافی قابل ارائه می باشد.
ب- پوشش مسئولیت شناورها
علاوه بر خطراتی که بدنه و ماشین آلات شناورها را تهدید می کند صاحبان شناورها به واسطه نوع فعالیت خویش مسئول حفظ سلامت کارکنان و وسایل آنها و محمولات مورد حمل نیز می باشند . همچنانکه در موارد وقوع تصادم (collision) مسئول هر گونه آسیب احتمالی به سایر شناورها و یا اسکله و سکوهای مستقر در دریا و یا آلودگی آبها (pollution) می باشند. حال با توجه به اینکه کلوزهای مورد استفاده در بدنه شناورها، مسئولیت مالکان را اصلا" پوشش نمی دهد و آنهایی هم که پوشش می دهند بصورت کاملا" محدود بوده و فقط مسئولیت شناورها در هنگام وقوع تصادم و برخورد با کشتی دیگر را پوشش می دهند، لذا به منظور جلوگیری از ضرر مالکان و برای ایجاد اطمینان در سفرهای دریایی کلوپ هایی تاسیس شده اند که به کلوپ های (P&I) معروف می باشند که در سطح جهان دارای فعالیت بسیار گسترده ای بوده و خساراتی را که ناشی از مسئولیت مالکان می باشد را پوشش می دهند .
اهمیت بازدید اولیه و آشنایی با روش بازرسی شناورها در بیمه نامه کشتی
دور بیمه نامه قبل از بازدید اولیه (بازرسی اولیه) نظر به اهمیت شرایط رقابتی حاکم بر بازار بیمه، در صورت ضرورت می توان از طریق بازرسی یا بررسی اولیه (initial Inspection) گواهینامه های ایمنی کشتی که نوع موسسه رده بندی نیز در آن قابل توجه است، از وضعیت ایمنی شناورها آگاه شد و اقدام به صدور بیمه نامه و سپس در کمترین زمان ممکن بازدید میدانی کرد. باید توجه داشت در صورت وجود هرگونه نقص در وضعیت ایمنی شناورها، بازرس موسسه رده بندی یا گواهینامه مربوطه را تایید و صادر نمی کند یا این که در ظهر گواهینامه ها ایرادهای آن ها را درج می کند. در مراحل کارشناسی، داشتن گواهینامه های رده بندی الزامی ولی کافی نیست. 2- بازرسی جزء به جزء عبارت است از بازرسی دقیق کشتی با درنظر گرفتن تمامی گواهینامه های مربوطه جهت آگاهی از وضعیت ایمنی شناور اعم از وضعیت سازه، تجهیزات، حداقل کارکنان و امکانات رفاهی آنان. 3- بازرسی گسترده به علت بالا بودن احتمال خطر در کشتی های فله بر، تانکرها و کشتی های مسافربری با حداکثر سن مشخص، این نوع کشتی ها باید مورد بازرسی گسترده تر قرار گیرند. از جمله از نظر ضخامت سنجی دیواره های ساختمان و انبارها. بر اساس داوری حرفه ای، چنانچه شبهه ای در استاندارد وضعیت شناور وجود داشته باشد، می توان از سازمان بنادر و دریانوردی (اداره کل بنادر و دریانوردی بندر ثبت شناور) وضعیت ایمنی شناور را که توسط افسر کنترل بازرسی شده است، استعلام کرد. کشتی های زیر شامل بازرسی یادشده نیستند: 1- کشتی های نظامی 2- کشتی هایی که اهداف نظامی را دنبال می کنند
مراحل کارشناسی و بازدید اولیه
بازدید از وضعیت کشتی می تواند با درنظر گرفتن موارد زیر آغاز شود: 1- مشاهده وضعیت کلی شناور، تجهیزات و نحوه کار و فعالیت کارکنان 2- بازدید از گواهینامه ها و مدارک شناور 3- بازدید از محل هایی که بیشترین ایرادها در آن ها دیده می شود دیدن مواردی همچون موارد زیر در آغاز ورود به شناور می تواند در ذهنیت و تصمیم گیری کارشناس بیمه در خصوص وضعیت کلی شناور تاثیرگذار باشد: - آیا پله های ورودی به شناور روغنی و کثیف است؟ - آیا نظارت لازم بر ورود و خروج شناور انجام می شود؟ - آیا عرشه شناور به هم ریخته و بی نظم است؟ - آیا کارکنان آشنایی کامل با وظایف محوله و آمادگی به موقع جهت اطفاء حریق و نجات دارند؟
بازدید از مدارک و گواهینامه ها در پل فرماندهی
پس از بررسی کلی وضعیت شناور، ادامه کارشناسی با کنترل گواهینامه های قانونی کشتی و سایر مستندات کشتی و کارکنان آن آغاز می شود. قدر مسلم از آنجایی که کارشناس بیمه امکان بازرسی های قانونی IMO و کنوانسیونی را ندارد، توجه به بازرسی های قانونی و رده بندی توسط موسسات رده بندی اهمیت پیدا می کند؛ زیرا که اطمینان از وجود مدارک مطابق با مجموعه قوانین ملی و بین المللی و اعتبار آن ها می تواند در کاهش ریسک و نگرانی کارشناس بیمه نقش داشته باشد. نکته ای که می توان مورد اهمیت قرار داد، نام موسسه رده بندی است که کشتی را رده بندی و تعیین کلاس کرده است. موسسات رده بندی که عضو سازمان بین المللی IACS (1) هستند، در زمان بررسی وضعیت ایمنی شناور، دقت نظر و حساسیت بیشتری به کار می برند و گزارش آن ها علاوه بر کمک به دیدگاه کارشناس بیمه، می توان در کاهش نرخ تاثیرگذار باشد. قبل از آوردن فهرست اسامی موسسات عضو سازمان IACS باید این توضیح را افزود که موسسات رده بندی به نیابت از مرجع دریایی کشور صاحب پرچم و به درخواست مالک شناور، الزاما هر سال یک بار وضعیت بدنه و ماشین آلات شناور را مورد بازرسی ایمنی قرار می دهند. موسسات رده بندی عضو سازمان بین المللی IACS - Lloyd Register (LR) انگلستان Bureau Veritas (BV) –فرانسه Germanischer Lloyd (GL) – آلمان - Det Norske Veritas (DNV) نروژ -Register Italian Naval (RINA) ایتالیا American Bureau of Shipping (BV) – آمریکا Nippon Kaiji Kyokai (NK) – ژاپن Russian Maritime Register of Shipping (RS) – روسیه China Classification Society (CCS) – چین Korean Register (KR) – کره Indian Register of Shipping (IRS) – هند لازم است بیمه گذار یا نماینده وی را نسبت به وجود گواهینامه ها در پل فرماندهی جهت کارشناسی توسط کارشناس بیمه آگاه کرد. عمده ترین گواهینامه ها و مدارکی که باید مورد بررسی قرار داد عبارت اند از: - گواهینامه ثبت شناور - گواهینامه رده بندی بدنه شناور - گواهینامه رده بندی ماشین آلات - گواهینامه تجهیزات ایمنی - دفاتر ثبت وقایع روزانه - گواهینامه تست قدرت کشتی یدک کش این گواهینامه صرفا برای یدک کش صادر می گردد.
پل فرماندهی
بازرسی و کارشناسی در پل فرماندهی عموما به شرح زیر است: 1- تجهیزات عملیاتی و ناوبری تجهیزاتی همچون رادار، عمق یاب، قطب نما، مکان یاب ماهواره ای، تجهیزات رادیویی و مخابراتی مانند AIS, GMDSS و تجهیزات اضطراری IPIRB و منعکس کننده امواج رادار Radar Transponder از مهم ترین تجهیزات ناوبری شناور محسوب می شوند. (البته شناورهای سنتی تمامی تجهیزات را در اختیار ندارند مانند AIS, GMDSS, IPIRB) هرگونه نقصان در کارایی صحیح این تجهیزات ایمنی دریانوردی و جان افراد را با خطراتی جدی روبه رو خواهد کرد. بنابراین، کارشناس باید از عملکرد صحیح دستگاه ها اطمینان و تاریخ سرویس های دوره ای را مورد توجه قرار دهد. 2- نقشه ها، اطلاعات و نشریات دریایی که نصب آن ها در معرض دید الزامی است. نقشه های دریایی و جداول محاسبه جزر و مد می بایست به روز و آخرین اصطلاحات آن بر اساس Notice to Marin انجم شده باشد. 3- توانایی افسر مخابرات یا هر فرد مسئول در مکالمه به زبان انگلیسی. 4- حصول اطمینان از آشنایی کارکنان شناور با تمامی تجهیزات مخابراتی و ایمنی.
بدنه کشتی و استراحتگاه کارکنان
کارشناس بیمه عرشه، دیواره و محل زندگی کارکنان را برای بررسی وضعیت و شرایط زیر مورد بازرسی دقیق قرار می دهد: 1- وجود زنگ زدگی، خوردگی و پارگی شدید در بدنه شناور و سطح عرشه 2- اطمینان از نفوذناپذیری آب از درب انبارها و یا هر ورودی که ضد آب بودن آن الزامی باشد. علاوه بر این که نباید لاستیک ها و درزگیری های درب ها رنگ آمیزی شده باشد، زیرا وجود مواد شیمیایی باعث خوردگی لاستیک ها می شود. 3- مناسب و سالم بودن امکانات رفاهی و جانمایی صحیح امکانات مورد استفاده تجهیزات ایمنی به طور کلی، آنچه کارشناس بیمه در این قسمت به بررسی آن ها می پردازد اولا موجود بودن تجهیزات الزامی و وضعیت هریک از آن ها بر روی شناور و در گام بعدی سطح دانش کارکنان و خدمه شناور در خصوص نگهداری و نحوه عملکرد تجهیزات مربوط به ایمنی و وظایف هریک از آنان در قبال مسئولیت های محوله است. دقت و کارشناسی در این قسمت شامل بررسی دو بخش تجهیزات کنترل و اطفای حریق و تجهیزات بقا در دریا است. 1- تجهیزات کنترل و اطفای حریق 1-1- پمپ اصلی و اضطراری آتش نشانی این پمپ ها باید در وضعیت مناسب و آماده به کار قرار داشته، دارای قدرت مکش و فشار پرتاب مناسب مطابق با الزامات کنوانسیون های دریایی باشد. لازم به ذکر است تمامی نشانگرها و درجه بندی های آن می باید سالم باشند و دستورالعمل کار با آن در معرض دید و در مکانی مناسب قرار داشته باشد.
بیمه بدنه کشتی
1- معرفی:
بعد از بیمه حمل و نقل دریایی کالا که قبلاً معرفی گردید، بیمه بدنه کشتی یکی دیگر از انواع بیمه‌های دریایی می‌باشد. در بیمه بدنه کشتی علاوه‌بر بدنه، تأسیسات و ماشین‌آلات کشتی می‌توان مسئولیت‌های قانونی بیمه‌گذار در مواقع تصادم مورد بیمه با کشتی مقابل و کرایه حملی را که در صورت عدم وقوع خطر بیمه‌شده عاید می‌گردید بیمه نمود.
2- انواع بیمه‌های بدنه کشتی:
بیمه بدنه کشتی به دو صورت بیمه برای زمان معین (Time Insurance) و بیمه برای سفر معین (Voyage Insurance) می‌باشد. در بیمه کشتی برای زمان معین، کشتی برای مدت معین معمولاً یک سال بیمه می‌شود. در بیمه برای سفر معین، کشتی در طول سفر مشخص‌شده در بیمه‌نامه بیمه می‌گردد، برای هریک ازدو نوع بیمه مذکور شرایط مختلفی وجود دارد که ذیلاً به مهمترین آنها اشاره می‌گردد.
- شرایط بیمه زمانی کشتی: (Institute Time Clauses – Hulls)
شرایط مذکور دارای پوشش کاملی برای کشتی می‌باشد به همین دلیل در عمل به آن شرایط تمام خطر اطلاق می‌شود. مهمترین خطرات بیمه‌شده در شرایط مذکور عبارتند از: خطرات دریا، آتش‌سوزی، انفجار، دزدی، به دریا انداختن، دزدی دریایی، حوادث و خسارات تأسیسات هسته‌ای، برخورد هواپیما، برخورد با وسایل نقلیه زمینی و اسکله‌ها، زلزله، آتش‌فشان، صاعقه، حوادث زمان بارگیری، تخلیه یا انتقال کالا و سوخت، ترکیدن دیگ بخار، شکست شافت، عیوب مخفی، خطای ناخدا، خدمه و راهنمایان کشتی، خطای تعمیرکاران، خطای اجاره‌کننده کشتی، باراتری و سه‌چهارم مسئولیت تصادم
- شرایط بیمه زمانی کشتی (برای خطرات از بین رفتن کامل، زیان همگانی، سه‌چهارم مسئولیت تصادم، پاداش نجات، هزینه نجات و هزینه تعقیب مسئول ورود خسارت.):
Institute Time clauses (Hulls) – Total Loss. General average 3/4 collision liability including salvage, salvage charges and sue and labour.
- شرایط بیمه زمانی کشتی:
برای خطرات از بین رفتن کامل، پاداش نجات، هزینه نجات و هزینه تعقیب مسئول ورود خسارت
Institute Time clauses (Hulls) – Total Loss only including salvage, salvage charges and sue and labour.
- شرایط بیمه سفر کشتی: (Institute voyage Clauses – Hulls)
خطرات تحت پوشش این شرایط مشابه شرایط بیمه زمانی کشتی است.
- شرایط بیمه سفر کشتی (برای خطرات از بین رفت کامل، زیان همگانی، سه‌چهام مسئولیت تصادم، پاداش نجات، هزینه نجات و هزینه تعقیب مسئول ورود خسارت
